Boekrecensie: Larissa Klein Bennink – Onttroond (Revolutie 2)

 

Onttroond van Larissa Klein Bennink is het tweede deel van de Revolutie-serie. Waar het eerste boek zich afspeelt in Obsidisturm, hoofdstad van het rijk van de Sterling-dynastie en het thuis van hoofdpersoon Naria Sterling, vergroot Onttroond het speelveld aanzienlijk, met delen van het verhaal die zich afspelen in zowel Obsidisturm als in de rest van Eslor en een hele verzameling andere landen.

Na, spoilers voor Inwijding, de ontsnapping van Naria en (het grootste deel van) de bemanning van De Zwarte Roos van het Eiland ontvouwt zich een geopolitieke strijd om zowel de macht in Eslor, als om het lot van de omringende landen en hun bevolking. Naria, Elias, en een groot deel van de rest van de albekende cast van Inwijding probeert vanuit het hof van Sitan de chaos onder controle ter brengen, of ieder geval de chaos in een minder destructieve richting te kanaliseren. Intussen blijkt het hof echter een verraderlijke plek te zijn, en hebben Naria en Elias er hun handen vol aan om in leven te blijven. Via Alan zien we intussen een andere kant van het conflict. Als artificiali heeft hij al sinds het eerste boek een moeizame zo niet ronduit vijandige verhouding met de Sterlings en dus ook met Naria. Nu hij in Onttroond zijn eigen weg gaat komt hij echter al snel in de knoop met zijn geweten. Als vervolgens ook de Jagers hun rentree maken komt hij voor een aantal moeilijke beslissingen te staan. Gideon toont nog een andere kant: zijn verhaallijn richt zich op het lijden van gewone mensen, veroorzaakt door de onrust en het geweld dat door degenen hoger op de ladder als gereedschap ingezet wordt. Het lot van het continent ligt in de waagschaal, en van alle kanten wordt dit lot verschillende richting uit getrokken. Als er dan ook nog een duistere magische kracht ontwaakt, breekt de strijd echter pas echt los.

Waar Inwijding enigszins klein en beperkt voelde door de focus op Obsidisturm en Eslor, brengt Onttroond een zeer welkom breder perspectief op de wereld waarin deze serie zich afspeelt. De geopolitieke dimensie voelt volwassener en serieuzer dan Naria’s isolatie in Inwijding, wat ook goed past bij Naria’s ontwikkeling als personage. Zij gaat van de isolatie en het voor haar uitgestippelde leven aan het begin van Inwijding, via een periode van totale ontreddering, naar een volwassener perspectief waarin ze meer controle neemt over haar eigen leven en meer verantwoordelijkheid neemt en draagt. De nieuwe settings die verkent worden door de ogen van Alan en Gideon geven bovendien meer leven aan de wereld als geheel. Het is goed om te zien dat de serie zich na het eerste deelt ontwikkelt en niet blijft hangen in eenheidsworst.

Voor de rest blijven de meeste punten genoemd in mijn recensie van Inwijding echter overeind. Het kernconflict en de uitwerking daarvan blijven oppervlakkig. Ook de spanningen tussen mensen en onmensen, haves and havenots, blijven simplistisch en getuigen niet van nieuwe inzichten in het hoe en waarom van discriminatie en onderdrukking. Net als Inwijding is Onttroond echter nog steeds een solide geschreven boek dat voor de beginnende fantasylezer zeker een aanrader is. Aan lezers die meer diepte zoeken zal ook Onttroond niet besteed zijn.

3/5 sterren

Larissa Klein Bennink – Onttroond (Revolutie 2)
Zilverspoor, 2023
ISBN: 9789463084673


 

Boekrecensie: George van Hal – Van Lightsaber tot Tijdmachine

 

 

George van Hal legt als wetenschapsredacteur bij de Volkskrant regelmatig expliciet de verbinding tussen sciencefiction en de echte wereld, waarbij hij zich onder andere ontpopt heeft tot pleitbezorger van Nederlandse sciencefiction. Een vaste rubriek van Van Hal is Doe mij er ook zo een!, waarin hij ingaat op de wortels van fictieve technologieën in de echte wereld. Van Lightsaber tot Tijdmachine bundelt een aantal van deze columns en vult ze aan met updates en nieuw materiaal. Het boek is een de facto vervolg op Robots, Aliens, en Popcorn uit 2015, maar waar dat boek ging over grotere ontwikkelingen en processen, is Van Lightsaber tot Tijdmachine gericht is op kleinere uitvindingen en innovaties.                

Het boek begint sterk, met een voorwoord en inleiding waarin George van Hal het belang van sciencefiction op een mooie en gebalanceerde manier uiteenzet. Naast dat dit sowieso nog altijd geen overbodige exercitie is – sciencefiction wordt door het grote publiek nog vaak als een verzameling kinderlijke jongensdromen gezien – maakt  Van Hal ook duidelijk hoe belangrijk sciencefiction is in de ‘echte’ wetenschap. Sciencefiction schetst bestaande wetenschappelijke ontwikkelingen, verkent de filosofische context en consequenties van die ontwikkelingen naar de toekomst toe, en inspireert wetenschappers. Wetenschappers gebruiken sciencefiction als inspiratie en om hun creativiteit te voeden, en creëren daarmee de ontwikkelingen die weer een rijke voedingsbodem zijn voor sciencefiction-auteurs. Dit praktische belang van sciencefiction, naast het artistieke belang, wordt door Van Hal kundig verwoord.

De hoofdmoot van het boek bestaat uit een serie columns en nieuwe teksten waarin allerlei technologieën uit uiteenlopende sciencefiction media beschreven worden. Van Hal legt uit op welke principes deze technologieën gebaseerd zijn, of er in de echte wereld equivalenten zijn, en zo niet, of we die op enig moment kunnen verwachten. Van Hals schrijfstijl is vermakelijk en hij weet te enthousiasmeren voor technologie en wetenschap. De diepte ontbreekt echter enigszins – de teksten zijn eigenlijk te kort om ruimte te bieden om echt in de materie te duiken en verder te gaan dan aanstippen van verbanden en toekomstbeelden. Daarnaast komt het nogal eens voor dat bepaalde ontwikkelingen meerdere keren genoemd worden in verschillende stukken, waarbij het iedere keer gepresenteerd wordt alsof de lezer het voor het eerst hoort. Waarschijnlijk is dit een artefact van de columns waarop het boek gebaseerd is. Desondanks stoort dit enigszins.
 

De teksten worden met enige regelmaat afgewisseld met korte interviews met allerlei sciencefiction-gerelateerde personen, van auteurs tot wetenschappers tot regisseurs. Het gebrek aan diepte in de hoofdteksten maakt echter dat deze interviews nogal contextloos aandoen, ondanks dat het zondermeer de moeite waard is om de gedachten en inzichten van de geïnterviewden te lezen. Hoewel de interviews geplaatst lijken te zijn om als lijm te dienen tussen de verschillende korte hoofdteksten, blijft het boek mede hierdoor voelen als een verzameling losse columns.
 

Van Lightsaber tot Tijdmachine is zonder meer een vermakelijk boek en ik heb het met plezier gelezen. Afgezien van het nieuwe materiaal is het echter lastig om in dit boek meerwaarde te vinden ten opzichte van Van Hals bestaande columns. Het grote voordeel van een boek ten opzichte van een column is immers dat het de ruimte biedt om de diepte in te gaan en ideeën verder uit te werken, maar van die extra ruimte wordt in dit boek nauwelijks gebruik gemaakt. Het blijft een voor een boek oppervlakkige verzameling losse tekstjes. Hoewel dit zeker niet betekent dat het boek, zeker voor een beginnende sciencefiction-enthousiasteling, niet de moeite waard is, had er meer in dit boek gezeten. Het blijft nu echter bij een vermakelijk boek dat uitnodigt tot het duiken in een Wikipedia rabbit hole, zonder zelf aan die honger naar meer te kunnen voldoen.
 
3/5 sterren
 
George van Hal – Van Lightsaber tot Tijdmachine
Uitgeverij Nieuwezijds, 2023
ISBN: 9789057125812