Chaos in de Woestijn van Dianne Arentsen speelt zich af in een multiversum van werelden. Hoofdpersoon Elizzy is afkomstig van de wereld Sondar, maar komt binnen een paar pagina’s in Gharmara terecht. Gharmara is een geplaagde wereld, waarin magie ingezet wordt om een compacte stedelijke maatschappij te beschermen tegen de monsters die in de wildernis leven. De monsters winnen echter steeds meer terrein. Ze worden voortgedreven door ziel-stelende demonen die de bevolking van de steden in zombie-achtige wezens veranderen.
Elizzy’s Sondar is daarentegen een vredigere wereld, met weliswaar veel ongelijkheid maar in ieder geval geen permanente strijd tussen beschaving en monsters. Op Sondar ziet Elizzy een kennis uit haar jeugd, met wie ze nog een appeltje te schillen heeft: Ezru. Ezru is afkomstig van Gharmara en staat op het punt daarnaar terug te keren. Elizzy weet hem echter ongemerkt te volgen door zijn portaal, die Sondar en Gharmara kortstondig verbindt. In Gharmara wordt Elizzy vervolgens hard geconfronteerd met haar eigen verleden, demonen die het specifiek op haar voorzien lijken te hebben, en een verzameling Gharmaranen die niet zijn wat ze lijken.
Helaas weet de spil van het verhaal, Elizzy, niet te overtuigen. Ze is het grootste deel van het boek vooral bezig zichzelf te saboteren en de recalcitrante rotpuber uit te hangen. Als Ezru of een van zijn mede-Gharmaranen tegen Elizzy zegt dat ze de stad beter niet uit kan gaan omdat ze dan onmiddellijk belaagd zal worden door monsters, is dat voor Elizzy een teken om onmiddellijk de stad uit te gaan en vervolgens verbaasd te zijn dat ze, jawel, belaagd wordt door monsters. Iemand is aardig tegen Elizzy? Hét teken om ze te kwetsen, bedriegen, of pijn te doen. Iemand is niet aardig tegen Elizzy? Hoe durven ze, iedereen is tegen Elizzy, wat heeft ze het toch zwaar. Een groot deel van het plot was overbodig geweest als Elizzy eens wat hersencellen uit quarantaine had gehaald. Zoals het nu staat, lijkt ze een actieve afkeer van goede beslissingen te hebben. Irritant om te lezen en niet overtuigend.
De wereld waarin het verhaal zich afspeelt breekt ook geen potten. Elizzy is constant verbaasd over hoe Gharmara in elkaar zit en hoe anders deze wereld is ten opzichte van Sonder. Op zich een prima opzet die geschikt is om de lezer mee te nemen in een kennismaking met een onbekende wereld. Dat werkt echter alleen als we een duidelijk beeld zouden hebben van Sondar. Dat krijgen we niet, waardoor het als lezer moeilijk in te schatten is wat het contrast tussen de twee werelden nu eigenlijk is. Dit maakt het erg moeilijk om je in te leven in Elizzy. Gharmara zelf zit op zich beter in elkaar en kent wat originele aspecten. De monsters en andere wezens zijn creatief. De op huidskleur gebaseerde kasteverdeling voelt wat goedkoop, maar werkt op een bepaald niveau wel. Daarnaast zijn mysterieuze demonen met mind-control krachten natuurlijk altijd leuk. Des te meer jammer dat de dienaren van die demonen zo oppervlakkig en inconsistent neergezet worden. Elizzy’s conflict met haar vader is nog interessant, maar als vervolgens bekende demonendienaren gewoon open en bloot in de stad kunnen wonen verliest die hele opzet toch wat aan kracht. De plotelementen rond Ezru en zijn Ghamaranen (of althans… Het ligt iets ingewikkelder, maar dat is niet uit te leggen zonder spoilers) worden dan weer getergd door een consistent gebrek aan logisch handelen. Daardoor zijn deze personages en hun belangen haast niet te volgen en verwordt de dynamiek tussen hen en Elizzy tot een vage brei.
Dit alles neemt niet weg dat het boek een aantal prachtige illustraties kent en dat de proza prima te verteren is. Ook is er wel degelijk een kern van creatieve en pakkende elementen aanwezig. Als dit gecombineerd was met een hoofdpersoon die wél langs een zandkasteel kan lopen zonder er uit pure rancune een schop tegenaan te geven, was Chaos in de Woestijn waarschijnlijk het lezen wel waard geweest. Voeg bijpersonages toe die consistent handelen vanuit hun overtuigingen in plaats van beslissingen te nemen op basis van een opgegooide munt, en er had al een prima boek gelegen! In de huidige staat kan Chaos in de Woestijn echter geen aanrader genoemd worden. Hopelijk kan het tweede deel van dit tweeluik verbetering aanbrengen.
2/5 sterren
Dianne Arentsen – Chaos in de Woestijn
Zilverspoor, 2024
ISBN: 9789463085274